De kluisters van contactloze betalingen

Contactloze betalingen, cryptovaluta, de digitale euro ... Nu we de sprong maken van baar naar digitaal geld, worden onze centen steeds minder tastbaar. Niet minder dan 90% van de wereldwijde geldvoorraad neemt thans een digitale vorm aan. Hoe meer afstand het geld neemt van zijn fysieke vorm, hoe meer de waarde steunt op het vertrouwen van de maatschappij.

Nu de technologie ons leven op tal van vlakken transformeert, hoeft het niet te verbazen dat we ook op een volledig nieuwe manier met geld omgaan. Van de ruilhandel van de eerste volkeren tot de opkomst van digitale munten: de dematerialisatie van het geld heeft de manier waarop we transacties uitvoeren en onze financiën beheren, compleet veranderd.

Tal van voordelen

Het gemak en de snelheid waarmee de dematerialisatie gepaard gaan, spreken voor zich. Dankzij digitale transacties is het ongelooflijk eenvoudig geworden om onmiddellijk geld te verzenden en te ontvangen, waar ook ter wereld. Lange wachtrijen en vervelende administratieve taken behoren tot het verleden.

Bovendien zijn de transacties beter beveiligd. Geavanceerde encryptietechnieken en beveiligde platformen beschermen onze financiële transacties tegen fraude en ongeoorloofde toegang.

Ten slotte is giraal geld ook nog beter voor het milieu. Door minder papiergeld te gebruiken, helpen we de natuurlijke rijkdommen te bewaren en onze ecologische voetafdruk te verkleinen.

Is de dematerialisatie van het geld evenwel eigen aan onze tijd?

Niet noodzakelijk, want ze is geen gevolg van de technische vooruitgang. We zien het fenomeen in verscheidene geschiedkundige periodes in verschillende mate, afhankelijk van het vertrouwen dat de leden van een gemeenschap koesteren. De Grieken uit de oudheid vonden de wisselbrief uit, om te kunnen reizen zonder geld op zak. In de middeleeuwen was het door de uitvinding van de boekhouding en tegoedbonnen niet meer nodig om edelmetalen mee te dragen. Baar geld kende evenwel een wedergeboorte in de zestiende eeuw, toen er enorme hoeveelheden goud en zilver uit Amerika werden gehaald.

Waar wijst ze dan wel op?

Of het nu in fysieke of girale vorm is, geld geeft ons vertrouwen in een systeem waarin alle uitgewisselde goederen een bepaalde waarde hebben. Uiteindelijk is de enige constante de aanwezigheid van de bewaarders: de centrale banken, die waken over de geldvoorraad.

Maar dat zij die hoeveelheid kunnen aanpassen in het licht van economische veranderingen, leidt ertoe dat de beleggers in tijden van een crash als gevolg van overdreven speculatie of inflatiecrisissen opnieuw hun toevlucht nemen tot goud, alsof zijn voorouderlijke symbolische rol als concrete referentiewaarde de risico's waarmee de dematerialisatie gepaard gaat, kan uitwissen. Hetzelfde geldt voor vastgoed, met name in Europa. Gebouwen zijn een tastbare en concrete investering, die de angst voor het virtuele wegnemen. De nood aan maatschappelijk vertrouwen verdwijnt niet, maar wordt anders ingevuld, namelijk met de waarde die een gemeenschap toekent aan bepaalde activa, aan de locatie van een gebouw en aan de demografische ontwikkeling.

De dematerialisatie van het geld is dan ook niet simpelweg een gevolg van de technologie van onze tijd, maar eerder een dynamische uiting van het maatschappelijke vertrouwen, dat voortdurend ontwikkelt. Dat vertrouwen vinden we thans terug in ons geloof in giraal geld en de centrale banken.