De digitale euro: de munt van de eenentwintigste eeuw?

Consumenten betalen steeds vaker digitaal dan cash. Bovendien wil de Europese Centrale Bank een voor iedereen toegankelijke digitale publieke munt invoeren. Maar hoe zal die eruitzien? Wanneer komt ze in omloop? Zal ze baar geld definitief vervangen? Meer duidelijkheid over dat toekomstige betaalmiddel.

Als instelling die verantwoordelijk is voor het monetaire beleid in de eurozone overweegt de Europese Centrale Bank om een digitale euro in te voeren. In juli 2021 lanceerde ze een studie over de ontwikkeling en de verdeling van een digitale euro¹.

In oktober 2023 ging ze een 'voorbereidende fase' in, die eindigt in het najaar van 2025. Volgens de huidige plannen zouden de eerste digitale euro's in 2027 of 2028 in omloop worden gebracht.

Waarom een digitale euro?

"Momenteel is publiek geld niet toegankelijk in digitale vorm. In onze steeds digitaler wordende samenleving is het de volgende stap voor onze eenheidsmunt", luidt het antwoord van de ECB.

Hoewel cash voorlopig het meest gebruikte betaalmiddel blijft voor kleine bedragen in winkels en voor transacties tussen particulieren, taant de populariteit. In 2019 ging het nog om 72% van de transacties, in 2022 nog maar om 59%. "Tegelijkertijd is de aantrekkingskracht van elektronische betaalmiddelen tijdens de pandemie snel gegroeid, en intussen geeft de meerderheid van de gebruikers de voorkeur aan die betaalmiddelen", stelt de Franse centrale bank². De munt zou worden uitgegeven door de ECB in samenwerking met de nationale centrale banken van de landen in de eurozone.

Iedereen in de eurozone zou de digitale euro kosteloos kunnen gebruiken, en hij zou universeel worden aanvaard voor betalingen in winkels, op het internet of tussen particulieren. Als elektronisch equivalent van baar geld zou hij een aanvulling vormen op bankbiljetten en munten. De invoeringsdatum is nog niet bepaald.

Iedereen in de eurozone zou de digitale euro kosteloos kunnen gebruiken, en hij zou universeel worden aanvaard voor betalingen in winkels, op het internet of tussen particulieren.

Wat zijn de voornaamste kenmerken?

Cryptomunten of 'cryptoactiva' zijn virtuele activa die zijn gebaseerd op blockchaintechnologie. De deposito's en de transacties worden uitgevoerd via een gedecentraliseerd digitaal register, volgens een versleuteld informaticaprotocol. Anders dan bij traditioneel geld is voor die activa geen instelling nodig (een extern vertrouwenspersoon, zoals een centrale bank) die de transacties nakijkt en fraude in de weg staat. Bovendien wordt de waarde uitsluitend bepaald door de vraag en het aanbod. De wereld kent vandaag meer dan 1.300 crytoactiva, waarvan de bitcoin de bekendste is. Een veilig betaalmiddel: "De digitale euro wordt geen cryptomunt." "Cryptomunten worden niet gewaarborgd of beheerd door een centrale instelling, wat leidt tot risico's en instabiliteit. Er is geen enkele garantie dat het mogelijk is om de cryptomunt in te wisselen, wanneer de eigenaar geld nodig heeft."

Een digitale euro zal altijd exact dezelfde waarde hebben als een muntstuk van een euro.

De waarde wordt gegarandeerd: "Een euro zal altijd een euro zijn. En een digitale euro zal altijd exact dezelfde waarde hebben als een muntstuk van een euro", verzekert de ECB, die zich net zoals voor de fysieke euro garant stelt voor de nieuwe munt. Betalingen kunnen zowel online als offline plaatsvinden, beveiligd en zonder inbreuk op de privacy. Bij offline gebruik waarborgt een digitale euro dezelfde vertrouwelijkheid als baar geld.

Hoe kunnen we hem gebruiken?

De eerste stap is een digitale-europortefeuille openen via een bank of bepaalde overheidsdiensten, zoals een postkantoor. Die kunnen mensen zonder toegang tot een bankrekening of digitale apparaten een fysieke kaart kunnen bieden, waardoor ook zij kunnen betalen met digitale euro's. De portefeuille kan vervolgens worden aangevuld via een gekoppelde bankrekening of via een storting in contanten, tot een bepaald maximumbedrag. De ECB heeft het over een persoonlijke limiet van 3.000 euro.

Dagelijkse aankopen betalen, maandelijkse facturen voldoen en verrichtingen tussen portefeuilles worden mogelijk via een telefoon of horloge. Enkel de betaler en de begunstigde zouden dus op de hoogte zijn van de persoonlijke details van de transactie. In de praktijk wil de ECB voor de digitale euro graag een specifieke en voor iedereen toegankelijke app.

Overal in de eurozone wordt het mogelijk kosteloos te betalen.

Toch zal de digitale euro cash noch bankkaarten vervangen. De betaalmiddelen zullen naast elkaar bestaan. "In eerste instantie is de toegang tot de digitale euro voorbehouden aan particulieren in de eurozone, zowel inwoners als burgers", zegt Erick Lacourrège, algemeen directeur betaalmiddelen van de Franse centrale bank. Ook ondernemingen en overheden in de eurozone zullen een digitale-eurorekening kunnen openen, zonder limiet. In een tweede fase kan de mogelijkheid om digitale euro's aan te houden, ook worden aangeboden aan particulieren en ondernemingen in de Europese Economische Ruimte (EER), aan naburige dwergstaten als Andorra, Monaco, San Marino en Vaticaanstad, en aan toeristen³. "Het gaat daarbij om tijdelijk gebruik", stelt Lacourrège. "Het is niet de bedoeling dat ze permanent digitale euro's aanhouden en gebruiken vanuit het buitenland."

Zowel digitaal als contant geld blijven vandaag nog steeds universele referenties als rekeninstrument en voor economische uitwisseling.

De digitale euro zal cash noch bankkaarten vervangen. De betaalmiddelen zullen naast elkaar bestaan.

Wat is de impact op ons dagelijkse leven?

Een betaalmiddel met een onwrikbare waarde die wordt gegarandeerd door de ECB, gratis beschikbaar en aanvaard in de hele eurozone, beveiligd en met respect voor de privacy ... Zal de digitale euro ons leven veranderen?

Hij zal voornamelijk inclusie in de hand werken. "Om ervoor te zorgen dat iedereen – ook ouderen en mensen met een handicap, een functiebeperking of beperkte digitale vaardigheden – met een digitale euro kan betalen, worden in elk land van het eurogebied overheidsinstellingen – bijvoorbeeld postkantoren – aangewezen", verduidelijkt de ECB. Bij die instanties krijgen mensen die kwetsbaar zijn voor digitale financiële uitsluiting gratis ondersteuning en toegang tot diensten in digitale euro's."

Ook mensen zonder bankrekening zouden gratis toegang krijgen tot de basisdiensten van een digitale euro. "

De digitale euro zal niet veranderen hoe we tegenover geld staan.

Er zal bijzondere aandacht uitgaan naar de inclusie van kwetsbare groepen, zoals personen zonder vaste woon- of verblijfplaats, asielzoekers en personen die internationale bescherming genieten", voegt de ECB toe. "Een digitale euro wordt zo ontworpen dat in ieders behoefte wordt voorzien en niemand achterblijft."

Voor meer informatie

https://www.ecb.europa.eu/euro/digital_euro/faqs/
https://www.ecb.europa.eu/euro/digital_euro
https://www.consilium.europa.eu/
https://www.banque-france.fr
https://www.europe-consommateurs.eu
https://www.forbes.fr
https://www.banque-france.fr

¹ https://www.consilium.europa.eu/

² https://www.banque-france.fr

³ https://www.forbes.fr